A
Abraj: Boyanmış zig derinin aynı rengi tutması durumudur.
Anilin: Boya ve reçinenin yapımında kullanılan kömür katranından Organik olarak üretilmiÅŸ Renksiz, yaÄŸlı bir sıvı.
Antik: Boyandığı zaman alaca olan giysilik deri.
Apre: Finisajda ciltte kullanılan boya ve dolgu katlarının en dışına denir.
Ardiye: Ham derilerin satılmak üzere getirildiÄŸi depo.
Askı Derisi: Endüstriyel amaçlı kullanılan ya da belirli koltuk tiplerinde koltuk ve destekleri destekleyen ağır, bitkisel tabaklanmış deri.
Asortçu: Derileri kalitesine, cinsine, büyüklüÄŸüne göre ayırıp kontrolünü yapan kiÅŸilere denir.
Asortlama: Derileri kalitesine, cinsine, büyüklüÄŸüne göre ayrılmasına denir.
Astar: Zig derinin boyanmaya hazır haline denir.
Astragan: (Kuzu Kürkü) Yüzeysel, açık bukleli Kırgız kuzusunun iÅŸlenmiÅŸ, boyanmış kürküne denir.
Ayak: Derilerin büyüklüÄŸünü belirten 10 desimetre karelik ölçü birimi.
Ayak Verme: Ham derinin iÅŸlendikten sonra tahmin edilenden fazla ölçü vermesidir.
B
Badana: Dam derinin üzerindeki kılları, tüyleri çıkarmak için yapılan uygulamadır.
Bitkisel Tabaklama: Ham postun deriye dönüÅŸtürülmesi, daha genel olarak krom tabaklama yönteminden daha fazla cilde ve sertliÄŸe sahip deri üreten bitkisel tanenlerin kullanılmasıyla elde edilir.
Biye: Konfeksiyon veya ayakkabı imalatında kullanılan parça derilerdir.
Böve: Derinin yağını alan makinedir.
BölünmüÅŸ Deri: Kabarcıklı deriyi simüle etmek için çok bitmiÅŸ bir pigmente yüzeye gömülmüÅŸ bir taklit taneli dip deriden ya da retiküler tabakadan yapılmış deri.
Budama: Derinin iÅŸlenmeye baÅŸlaması için derinin kullanılmayan parçalarını keserek ayıklamaktır.
C-Ç
Cilt Verme: İşlenmiÅŸ derinin istenilen özelliklere sahip olması durumudur.
Çakma: Sanayi dilinde çakma olarak kullanılan gergi, iÅŸlenmiÅŸ derilerin kırışıklıklarını düzeltmeye yarar.
Çiçek: Ham derinin üzerine bakteriler tarafından yapılan, nokta nokta oluÅŸan deri hastalığıdır.
D
Damarlılık: İşlenmiÅŸ, bitmiÅŸ deride kan damarlarının görünür hale gelmesi, belli olması durumudur.
Dermis: (Deri ile ilgili) Derilerin kalınlığının %98'ini teşkil eden ham derinin asıl tabakasıdır.
Desi: (Metrenin onda biri) Derinin boyutlarını ölçmeye yarayan makine.
Difüzyon: (Yayma Dağıtma) Tabaklama maddelerinin deriye baÄŸlanma yerlerine iÅŸlenmesidir.
Dolapçı: Deri dolabına derileri atan, kimyasal madde veren, durumuna bakan kiÅŸidir.
Doygunluk: Tabaklama, yaÄŸ sıvıları ve boyaların tam doygunluÄŸu, ince derilerin üretiminde esastır.
DöÅŸ: Ham deride hayvanın göÄŸüs kısmına denir.
E
Enfiye Çekmek: Tahıl yüzeyi fırça, zımpara taşı veya zımpara kağıdı ile aşındırılır; Deri, kusurlu taneciklerin çıkarılması veya deri yüzeyinin emilmesi amacıyla tıkanmıştır.
Etek: Hayvanın karın bölgesinde bulunan ve boylamasına kesilen saÄŸ ve sol tarafındaki ince kısmıdır.
Etleme: Ham derinin et yüzeyinde kalmış olan yaÄŸ parçalarının kavaleta denilen makine ile alınmasıdır.
F
Fikse: (Tespit Etmek) Tabaklama maddelerinin moleküllerini büyüterek suda çözünürlüÄŸünü azaltmak için yap Devamını Oku
G
Glase: (YumuÅŸak Deri) Keçi ve oÄŸlaktan elde edilen yüzlük (ayakkabılık) deridir.
H
Hav Yönü, Tanecik : KumaÅŸ çizgisi yönü
Ham Deri: Korunmuş ya da kısmen tabaklanmış sığır derileri
Hipodermis: Deri hayvanının sırtı yüzülürken yüzücü tarafından deride bırakılan et ve yaÄŸ artıklarından oluÅŸur.
I-İ
Isınık: Deri cildinin tuzlama hatasından dolayı kısmen kalmaması durumudur.
Iskarta: (Değerini yitirmiş mal) İşe yaramayan, ayrılıp atılacak olan deri.
Islak Mavi Deri: Krom tabaklama sonrası daha fazla işlenmemiş ve ıslak halde satılan deri.
İstifleme: Ham derinin bozulmadan üst üste konarak depolanmasıdır.
K
Kenar Alma: Bitmiş zig derinin işe yaramayan yerlerinin kesilip ayıklanması işidir.
Keratin: Deride kılları, yünleri oluÅŸturan tabaka.
Kireçleme: Bu iÅŸlem kıl ve tüylerin kaldırılmasını, derinin tabaklanmaya hazırlanma sürecini içerir.
Konserveleme: Derinin bozulmadan uzun süre depolanması için tuz, hava, güneÅŸ etkisiyle kurtulup depolanmasıdır.
Konsinye: Satılmak üzere gönderilen mal.
Koreks: Pres ile yapılan giysilik deri.
Krast: Yarı mamul deri için kullanılan terim.
Krek: Cildi alınarak yapılan deri.
Kromlu Deri: Yarı mamül kromlanmış deri.
Kumpas: Kuru traÅŸta derilerin kalınlığının ölçülmesinde kullanılan ölçü aletidir.
Kusma: Deri yağının iÅŸlentiden sonra yüzeye çıkmasıdır.
M
Mal PiÅŸirme: Kireç gidermeden tabaklama sonuna kadar olan iÅŸlemdir.
Merdane: (ErkeÄŸe yakışır.) 4 mm kalınlıkta olan erkek ayakkabıları için iÅŸlenmiÅŸ köselelerdir.
Meşin: (Sepilenmiş koyun derisi.) Koyundan elde edilen ayakkabılık deridir.
Mikser: Krom, nikelden yapılan ve derinin hemen hemen bütün iÅŸlentileri sırasında kullanılan dolap.
Mordan: Deri boyamada kullanılan önemli boyar maddedir. Özellikle kürklerin boyanmasında kullanılır.
Mostraklapa: Tekstilde bedenin iç kısmına geçirilen yaka alt parçası.
Motifiye deri: Orijinal yüzeyi çıkarılmış ve yeni bir yüzey iÅŸlenmiÅŸ deri.
N
Nubuk: Su geçirmez deri.
O
OSL: Deriyi yumuÅŸatmaya yarayan yaÄŸ.
P
Paket: Ortalama 12 adet işlenmiş, bitmiş derinin katlanıp toplanmasıdır.
Parti: Ortalama 500 adet olan deri.
Pikle Deri: Yünü alınmış ham deriye denir.
Pigmentli: Pigmentli, opak bir yüzeyle püskürtülen deri.
Pinal: Deri üzerindeki kıl köklerinin geniÅŸlemesi.
Planje: Boyasız işlentisi bitmiş zig deri.
Post: Büyük bir hayvanın derisi.
Pres: (Baskı) İşlenmiÅŸ derinin cildinin düzgün olması için ütülenmesinde kullanılır. Devamını Oku
Presçi: Derileri ütüleyen kiÅŸi.
R
Retanaj : Yeniden Tabaklanmış, Derilerin kalitesini daha da zenginleÅŸtirmek ve arttırmak için birincil tanecikleri takip eden ara iÅŸlemlerden sonra uygulanan modifiye ikincil tabaklama, tüm deriler retan deÄŸildir.
Roll-Coting Metodu: Silindir baskı.
Roto Pres: (Dönen Pres) Derilerin iki silindirin arasından geçerek ütülenmesini saÄŸlayan makinedir.
S
Sığır Derisi: İneklerin derilerinden yapılmış deriye özel olarak belirtilne terimdir, ancak terim bazen diÄŸer sığır türlerinin (bizon, buffalo) derilerinden tabaklanmış herhangi bir deriyi tanımlamak için de kullanılır.
Sırça: Derinin dış görünümünü veren üst tabaka.
Suni Deri: Taklit deri
Süet: Cildi alınmış olan iÅŸlentisi bitmiÅŸ mamul deri.
T
Tabak: Ham deriyi bazı işlemler ve kimyasallar kullanarak işleyen kişilerdir.
Tabakhane: Hayvan postunu kullanılacak duruma getirme işleminin yapıldığı yer, sepi yeri.
Tabaklama: Kimyasal maddeler ve fiziksel iÅŸlemlerle ham deriyi iÅŸlemektir.
Tacir: İşlenmiş derileri alıp-satan kişi.
Taraf: Derilerin belli işlentilerden sonra asılıp kurtulduğu yer.
Tav: İşlenmiş derilerin yumuşatılması.
Tırtır: Deriyi yumuşatmaya yarayan makine.
Toz Alma: Zımparalama iÅŸleminden sonra deriden çıkan toz ve parçacıklarının temizlenmesidir.
Traş: Derinin istenilen kalınlığa getirilmesi.
TraÅŸçı: İşlenmiÅŸ derinin kalınlığının ayarlanması için traÅŸ makinesiyle bu iÅŸlemi yapan kiÅŸidir.
Trebiel: Astragan kürkünün ham derileri.
TuÅŸe: (DokunuÅŸ, dokunma.) Derinin parlaması için üzerine atılan cila.
V
Vidala: Ayakkabı için hazırlanan sığır derisi.
Y
YaÄŸ Giderme: Derinin yumuÅŸak, düzgün bir yapı olması için yaÄŸ ile yapılan muamelenin temizlenmesi.
YaÄŸlama: Derinin yumuÅŸak, düzgün bir yapı alması için yaÄŸ ile yapılan muamele.
Yıkama: İşlenti sırasında kullanılan fazla malzemenin arıtılması.
YumuÅŸatma: İşlemek için derinin kaybettiÄŸi suyu kazandırma iÅŸlemi.
Yüzlük Deri: Ayakkabının yüz kısmını oluÅŸturan ve ayakkabılık üretiminde kullanılan deri.
Z
Zenne: (Kadınca)3-4 mm kalınlıkta olan bayan ayakkabılarının iÅŸlenmiÅŸ köseleleridir.
Zig Deri: Konfeksiyona hazır, iÅŸlenmesi bitmiÅŸ mamul deri. Hazır deri ürünler.