Deri Sözlüğü

A

Abraj: Boyanmış zig derinin aynı rengi tutması durumudur.  

Anilin: Boya ve reçinenin yapımında kullanılan kömür katranından Organik olarak üretilmiÅŸ Renksiz, yaÄŸlı bir sıvı.

Antik: Boyandığı zaman alaca olan giysilik deri.  

Apre: Finisajda ciltte kullanılan boya ve dolgu katlarının en dışına denir.  

Ardiye: Ham derilerin satılmak üzere getirildiÄŸi depo.  

Askı Derisi: Endüstriyel amaçlı kullanılan ya da belirli koltuk tiplerinde koltuk ve destekleri destekleyen ağır, bitkisel tabaklanmış deri.

Asortçu: Derileri kalitesine, cinsine, büyüklüÄŸüne göre ayırıp kontrolünü yapan kiÅŸilere denir.  

Asortlama: Derileri kalitesine, cinsine, büyüklüÄŸüne göre ayrılmasına denir.  

Astar: Zig derinin boyanmaya hazır haline denir.  

Astragan: (Kuzu Kürkü) Yüzeysel, açık bukleli Kırgız kuzusunun iÅŸlenmiÅŸ, boyanmış kürküne denir.  

Ayak: Derilerin büyüklüÄŸünü belirten 10 desimetre karelik ölçü birimi.  

Ayak Verme: Ham derinin iÅŸlendikten sonra tahmin edilenden fazla ölçü vermesidir.  

 

B

 

Badana: Dam derinin üzerindeki kılları, tüyleri çıkarmak için yapılan uygulamadır.  

Bitkisel Tabaklama: Ham postun deriye dönüÅŸtürülmesi, daha genel olarak krom tabaklama yönteminden daha fazla cilde ve sertliÄŸe sahip deri üreten bitkisel tanenlerin kullanılmasıyla elde edilir.

Biye: Konfeksiyon veya ayakkabı imalatında kullanılan parça derilerdir.  

Böve: Derinin yağını alan makinedir.  

BölünmüÅŸ Deri: Kabarcıklı deriyi simüle etmek için çok bitmiÅŸ bir pigmente yüzeye gömülmüÅŸ bir taklit taneli dip deriden ya da retiküler tabakadan yapılmış deri.

Budama: Derinin iÅŸlenmeye baÅŸlaması için derinin kullanılmayan parçalarını keserek ayıklamaktır.  

 

C-Ç

 

 Cilt Verme: İşlenmiÅŸ derinin istenilen özelliklere sahip olması durumudur.  

 

Çakma: Sanayi dilinde çakma olarak kullanılan gergi, iÅŸlenmiÅŸ derilerin kırışıklıklarını düzeltmeye yarar.

Çiçek: Ham derinin üzerine bakteriler tarafından yapılan, nokta nokta oluÅŸan deri hastalığıdır.  

 

D

 

Damarlılık: İşlenmiÅŸ, bitmiÅŸ deride kan damarlarının görünür hale gelmesi, belli olması durumudur.  

Dermis: (Deri ile ilgili) Derilerin kalınlığının %98'ini teÅŸkil eden ham derinin asıl tabakasıdır.  

Desi: (Metrenin onda biri) Derinin boyutlarını ölçmeye yarayan makine.  

Difüzyon: (Yayma Dağıtma) Tabaklama maddelerinin deriye baÄŸlanma yerlerine iÅŸlenmesidir.  

Dolapçı: Deri dolabına derileri atan, kimyasal madde veren, durumuna bakan kiÅŸidir.  

Doygunluk: Tabaklama, yaÄŸ sıvıları ve boyaların tam doygunluÄŸu, ince derilerin üretiminde esastır.

DöÅŸ: Ham deride hayvanın göÄŸüs kısmına denir.  

 

E

 

Enfiye Çekmek: Tahıl yüzeyi fırça, zımpara taşı veya zımpara kağıdı ile aşındırılır; Deri, kusurlu taneciklerin çıkarılması veya deri yüzeyinin emilmesi amacıyla tıkanmıştır.

Etek: Hayvanın karın bölgesinde bulunan ve boylamasına kesilen saÄŸ ve sol tarafındaki ince kısmıdır.  

Etleme: Ham derinin et yüzeyinde kalmış olan yaÄŸ parçalarının kavaleta denilen makine ile alınmasıdır.  

 

F

 

Fikse: (Tespit Etmek) Tabaklama maddelerinin moleküllerini büyüterek suda çözünürlüÄŸünü azaltmak için yap Devamını Oku

 

G

 

Glase: (YumuÅŸak Deri) Keçi ve oÄŸlaktan elde edilen yüzlük (ayakkabılık) deridir.

 

H             

 

Hav Yönü, Tanecik : KumaÅŸ çizgisi yönü

Ham Deri: Korunmuş ya da kısmen tabaklanmış sığır derileri

Hipodermis: Deri hayvanının sırtı yüzülürken yüzücü tarafından deride bırakılan et ve yaÄŸ artıklarından oluÅŸur.

 

I-İ

 

Isınık: Deri cildinin tuzlama hatasından dolayı kısmen kalmaması durumudur.

Iskarta: (Değerini yitirmiş mal) İşe yaramayan, ayrılıp atılacak olan deri.

Islak Mavi Deri: Krom tabaklama sonrası daha fazla işlenmemiş ve ıslak halde satılan deri.

İstifleme: Ham derinin bozulmadan üst üste konarak depolanmasıdır.

 

K

 

Kenar Alma: BitmiÅŸ zig derinin iÅŸe yaramayan yerlerinin kesilip ayıklanması iÅŸidir.  

Keratin: Deride kılları, yünleri oluÅŸturan tabaka.  

Kireçleme: Bu iÅŸlem kıl ve tüylerin kaldırılmasını, derinin tabaklanmaya hazırlanma sürecini içerir.

Konserveleme: Derinin bozulmadan uzun süre depolanması için tuz, hava, güneÅŸ etkisiyle kurtulup depolanmasıdır.

Konsinye: Satılmak üzere gönderilen mal.

Koreks: Pres ile yapılan giysilik deri.

Krast: Yarı mamul deri için kullanılan terim.

Krek: Cildi alınarak yapılan deri.

Kromlu Deri: Yarı mamül kromlanmış deri.

Kumpas: Kuru traÅŸta derilerin kalınlığının ölçülmesinde kullanılan ölçü aletidir.

Kusma: Deri yağının iÅŸlentiden sonra yüzeye çıkmasıdır.

 

M

 

Mal PiÅŸirme: Kireç gidermeden tabaklama sonuna kadar olan iÅŸlemdir.

Merdane: (ErkeÄŸe yakışır.) 4 mm kalınlıkta olan erkek ayakkabıları için iÅŸlenmiÅŸ köselelerdir.

Meşin: (Sepilenmiş koyun derisi.) Koyundan elde edilen ayakkabılık deridir.

Mikser: Krom, nikelden yapılan ve derinin hemen hemen bütün iÅŸlentileri sırasında kullanılan dolap.

Mordan: Deri boyamada kullanılan önemli boyar maddedir. Özellikle kürklerin boyanmasında kullanılır.

Mostraklapa: Tekstilde bedenin iç kısmına geçirilen yaka alt parçası.

Motifiye deri: Orijinal yüzeyi çıkarılmış ve yeni bir yüzey iÅŸlenmiÅŸ deri.

 

N

 

 Nubuk: Su geçirmez deri.

 

O

 

OSL: Deriyi yumuÅŸatmaya yarayan yaÄŸ.

 

P

Paket: Ortalama 12 adet işlenmiş, bitmiş derinin katlanıp toplanmasıdır.

Parti: Ortalama 500 adet olan deri.

Pikle Deri: Yünü alınmış ham deriye denir.  

Pigmentli: Pigmentli, opak bir yüzeyle püskürtülen deri.

Pinal: Deri üzerindeki kıl köklerinin geniÅŸlemesi.  

Planje: Boyasız işlentisi bitmiş zig deri.

Post: Büyük bir hayvanın derisi.

 Pres: (Baskı) İşlenmiÅŸ derinin cildinin düzgün olması için ütülenmesinde kullanılır. Devamını Oku

 Presçi: Derileri ütüleyen kiÅŸi.

 

R

 

Retanaj : Yeniden Tabaklanmış, Derilerin kalitesini daha da zenginleÅŸtirmek ve arttırmak için birincil tanecikleri takip eden ara iÅŸlemlerden sonra uygulanan modifiye ikincil tabaklama, tüm deriler retan deÄŸildir.

 Roll-Coting Metodu: Silindir baskı.

 Roto Pres: (Dönen Pres) Derilerin iki silindirin arasından geçerek ütülenmesini saÄŸlayan makinedir.

 

 S

 

Sığır Derisi: İneklerin derilerinden yapılmış deriye özel olarak belirtilne terimdir, ancak terim bazen diÄŸer sığır türlerinin (bizon, buffalo) derilerinden tabaklanmış herhangi bir deriyi tanımlamak için de kullanılır.

Sırça: Derinin dış görünümünü veren üst tabaka.  

Suni Deri: Taklit deri

Süet: Cildi alınmış olan iÅŸlentisi bitmiÅŸ mamul deri.  

 

T

 

Tabak: Ham deriyi bazı iÅŸlemler ve kimyasallar kullanarak iÅŸleyen kiÅŸilerdir.  

Tabakhane: Hayvan postunu kullanılacak duruma getirme işleminin yapıldığı yer, sepi yeri.

Tabaklama: Kimyasal maddeler ve fiziksel iÅŸlemlerle ham deriyi iÅŸlemektir.

Tacir: İşlenmiş derileri alıp-satan kişi.

Taraf: Derilerin belli işlentilerden sonra asılıp kurtulduğu yer.

Tav: İşlenmiş derilerin yumuşatılması.

Tırtır: Deriyi yumuşatmaya yarayan makine.

Toz Alma: Zımparalama iÅŸleminden sonra deriden çıkan toz ve parçacıklarının temizlenmesidir.

Traş: Derinin istenilen kalınlığa getirilmesi.

TraÅŸçı: İşlenmiÅŸ derinin kalınlığının ayarlanması için traÅŸ makinesiyle bu iÅŸlemi yapan kiÅŸidir.

Trebiel: Astragan kürkünün ham derileri.

 TuÅŸe: (DokunuÅŸ, dokunma.) Derinin parlaması için üzerine atılan cila.

 

V

 

Vidala: Ayakkabı için hazırlanan sığır derisi.

 

 

Y

 

YaÄŸ Giderme: Derinin yumuÅŸak, düzgün bir yapı olması için yaÄŸ ile yapılan muamelenin temizlenmesi.

YaÄŸlama: Derinin yumuÅŸak, düzgün bir yapı alması için yaÄŸ ile yapılan muamele.  

Yıkama: İşlenti sırasında kullanılan fazla malzemenin arıtılması.  

YumuÅŸatma: İşlemek için derinin kaybettiÄŸi suyu kazandırma iÅŸlemi.  

Yüzlük Deri: Ayakkabının yüz kısmını oluÅŸturan ve ayakkabılık üretiminde kullanılan deri.  

 

Z

 

 Zenne: (Kadınca)3-4 mm kalınlıkta olan bayan ayakkabılarının iÅŸlenmiÅŸ köseleleridir.  

 Zig Deri: Konfeksiyona hazır, iÅŸlenmesi bitmiÅŸ mamul deri. Hazır deri ürünler.



Sheep Art